Ματθαίος Πρωτοπαπάς

Του συνεργάτη μας Γιάννη Δ.Κουρμπέλη

Ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς (γεν. 1793/8) ήταν Αγιαννίτης δημογέροντας, πληρεξούσιος, δήμαρχος Θυρέας και βουλευτής επί 2 θητείες. Ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς είναι ένας από τους σημαντικότερους πολιτικούς που έχει αναδείξει η περιοχή μας. Από πολύ νωρίς ασχολήθηκε με την πολιτική και τα μετεπαναστατικά χρόνια συμμετείχε ενεργά σε εθνοσυνελεύσεις και έγινε ο πρώτος Αγιαννίτης βουλευτής, τα έτη 1844 – 1850. Παρόλα αυτά, είναι ένα αγνοημένο πρόσωπο, καθώς κανένας μέχρι τώρα δεν έχει ασχοληθεί με τη βιογραφία και το έργο του.

Βιογραφία

Ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς γεννήθηκε το 1793 ή το 1798 στον Άγιο Ιωάννη (1). Τα ονόματα των γονέων του δεν τα γνωρίζουμε. Αδέρφια του πιθανόν ήταν: ο Δημήτριος (γεν. 1806/10), πρόσωπο με πλούσια πολιτική δράση τα μετεπανασταστικά χρόνια και πατέρας του μετέπειτα Πατριάρχη Ιεροσολύμων Γεράσιμου Α’, ο Μιχαήλ, τον οποίο συναντάμε ως μάρτυρα στο πιστοποιητικό βαπτίσεως του Βασιλείου Καλαμβοκίδη το 1834, ο επίσκοπος Λύδης Γεράσιμος και ο αρχιμανδρίτης Ιωήλ. Τα σπίτια που διέμενε ο Ματθαίος δεν μας είναι γνωστά. Ίσως να έμενε στα σπίτια που άνηκαν στον αδερφό του Δημήτριο.

Το αρχοντικό της οικογένειας Πρωτοπαπά στον Άγιο Ιωάννη (ιδιοκτησία Χαρίλαου Φάκλαρη). Εδώ ίσως να διέμενε ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς (βλέπε: Αρχοντικά του Αγίου Ιωάννη – Μέρος Γ΄ και Γεράσιμος Α’ Ιεροσολύμων)

Το κατ’ άλλους αρχοντικό της οικογένειας Πρωτοπαπά στον Άγιο Ιωάννη (ιδιοκτησία Μαρίνου Αλουπογιάννη). Πιθανή κατοικία του Ματθαίου Πρωτοπαπά (βλέπε: Αρχοντικά του Αγίου Ιωάννη – Μέρος Γ΄ και Γεράσιμος Α’ Ιεροσολύμων).

Το αρχοντικό του Δημητρίου Πρωτοπαπά (ή Πύργος της Μαργιέτας) στο Άστρος. Εδώ ίσως να ήταν η χειμερινή κατοικία του Ματθαίου Πρωτοπαπά (βλέπε και: Γεράσιμος Α’ Ιεροσολύμων)

Ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς ασχολήθηκε με την πολιτική ήδη από την έναρξη της Επανάστασης του 1821. Τον συναντάμε να υπογράφει ως πρόκριτος του Αγίου Ιωάννη στο έγγραφο εκλογής του Αγιαννίτη Πάνου Σαρηγιάννη ως πολιτικού αρχηγού της επαρχίας Αγίου Πέτρου στις 18 Οκτωβρίου 1822. Το έγγραφο αυτό επικυρώνουν 42 πρόκριτοι, έφοροι και υποέφοροι της επαρχίας. Στο ιστορικό αυτό έγγραφο, όλοι αποφάσισαν με σύμφωνη γνώμη την εκλογή του και παράλληλα του <<έψαλαν το εγκώμιο>>. Από τον Άγιο Ιωάννη υπέγραψαν οι: Πάνος Σαρηγιάννης, Ματθαίος Πρωτοπαπάς, Ευθύμιος Νικολάου και ο αντιστράτηγος Πάνος Ζαφειρόπουλος.

Στις 11 Ιουλίου 1823 οι κάτοικοι της επαρχίας Αγίου Πέτρου στέλνουν επιστολή στην κυβέρνηση εξηγώντας την αδυναμία να συμμετάσχουν σε έρανο της κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση είχε αποφασίσει να προσφέρουν οι επαρχίες 25000 γρόσια ως έρανο. Οι δημογέροντες της επαρχίας γράφουν στο συγκεκριμένο έγγραφο πως δεν μπορούν να κάνουν τον έρανο γιατί εκείνη την περίοδο είναι απασχολημένοι με την στρατολόγηση συμπολιτών τους για τις ανάγκες του Αγώνα. Στη συνέχεια αναφέρουν το θάρρος και την προθυμότητα με την οποία συμμετείχαν στις εκστρατείες και στις προσταγές της διοίκησης. Την επιστολή υπογράφουν 23 δημογέροντες της επαρχίας και από τον Άγιο Ιωάννη οι: <<Ματθαίος Πρωτοπαπά, Αναγνώστης Νικολέτου, Αθανάσιος Κομινός [sic]>>. Όπως καταλαβαίνουμε, ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς ήταν ένα από τα ισχυρότερα πολιτικά πρόσωπα της επαρχίας εκείνη την εποχή.

Τον Ματθαίο συναντάμε επίσης σε επιστολή των κατοίκων της επαρχίας Αγίου Πέτρου προς την κυβέρνηση στις 19 Οκτωβρίου 1823. Σκοπός της επιστολής ήταν να διαβιβαστεί στην κυβέρνηση η άρνηση των κατοίκων της επαρχίας να ξαναενωθούν με την επαρχία Πραστού (2). Ο λόγος ήταν οι φιλονικίες που υπήρχαν μεταξύ των κατοίκων των δύο επαρχιών. Το έγγραφο διαμαρτυρίας υπογράφουν 237 (!!) πρόκριτοι και κάτοικοι των χωριών της επαρχίας του Αγίου Πέτρου. Πρόκειται για κάτοικους των χωριών: Καστρί, Άγιος Ιωάννης, Βέρβενα, Δολιανά, Αχλαδόκαμπος, Στενό, Νεοχώρι, Ζευγολατιό, Σούλσπαη, Μελιγού, Πλάτανος, Άγιος Πέτρος και Κορακοβούνι (τα δύο τελευταία εμφανίζονται κενά στο έγγραφο). Από τον Άγιο Ιωάννη υπογράφουν οι: <<Ματθαίος Πρωτοπαπάς, Γεώργιος Τροχάνης, Χατζη – Ευστάθιος και Χατζη – Ευθύμιος Χατζηνικολάου, Μιχαήλ Μαρούδης, ιατρός Τζουάνης Τζιμπανόπουλος, Αθανάσιος Κομνηνός, Μαρίνος Μοσχόπουλος, Ιωάννης, Παπαμήτρος, Γεώργιος Δαμιανός, Αποστόλης Κομνηνός, Αντώνιος Σταυριανός, Βασίλειος Πάικος, Κυριάκος Τζέγγος, Κωνσταντίνος Διαμαντής, Παναγιώτης Κολοκοτρώνης και λοιποί μικροί και μεγάλοι [sic]>>.

Πολύ σημαντικός σταθμός στη ζωή του Ματθαίου Πρωτοπαπά είναι το έτος 1826, όταν εκλέγεται μαζί με τον προεστό Αναγνώστη Κονδάκη ως πληρεξούσιος της επαρχίας Αγίου Πέτρου, προκειμένου να συμμετάσχει στην Γ’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου. Το πρακτικό εκλογής των δύο πληρεξούσιων φέρει ημερομηνία 31 Ιανουαρίου 1826, έχει ως τόπο σύνταξης τα <<Μελιγίτικα>> (νυν Χειμερινή Μελιγού) και υπογράφουν 30 πρόκριτοι των χωριών της επαρχίας. Το έγγραφο γράφει συγκεκριμένα: <<Κατά την υπ’ αριθ. 12641 διακήρυξιν της σ. Διοικήσεως συνελθόντες εις εν οι πληρεξούσιοι των χωρίων της επαρχίας Αγίου Πέτρου κοινή γνώμη και ψήφω εκλέξαμεν πληρεξούσιους τους ευγενεστάτους κυρίους Αναγνώστην Κονδάκην και Ματθέον Πρωτοπαπάν, οιδότες αυτούς τους άνδρας εναρέτους και αξίους αποστέλομεν προς την Εθνικήν Συνέλευσιν, δίδοντας προς την ευγενείαν τους το παρόν πληρεξούσιον γράμμα, ίνα εξακολουθήσωσιν ελευθέρος εις όσα ανήκουσιν εις το γενικόν συμφέρον της Ελλάδος.

Τη 31 Ιανουαρίου 1826, Μελιγίτικα>>

Στο πίσω μέρος του εγγράφου αναγράφεται: <<Της επαρχίας Αγίου Πέτρου αρ. 15

Οι πληρεξούσιοι κύριοι Αναγνώστης Κονδάκης και Ματθέος Πρωτοπαπάς.

Επαρρησιάσθη, εξετάσθη και ενεκρίθη

Τη 23 Μαρτίου 1826, Νέα Επιδαύρω

Η επιτροπή: Ζαχαρίας Πρακτικίδης, Χαράλαμπος Παπαπολίτης

Ο γραμματεύς: Άγγελος Παλαιολόγος>>.

Από αυτό το έγγραφο διαπιστώνουμε την ισχυρή πολιτική θέση που κατείχε εκείνη την περίοδο ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς, αλλά και την αγάπη που έτρεφε ο κόσμος γι’ αυτόν. Από τον Άγιο Ιωάννη υπογράφουν οι πρόκριτοι: Δημήτριος Πάσχος, Απόστολος Κομνηνός, Νικολέτος Κοράλλης και Ευθύμιος Νικολάου. Το γεγονός της εκλογής των δύο ανδρών αναφέρει και ο Κοντάκης στα απομνημονεύματά του. Πιο συγκεκριμένα αναφέρει: <<… εις την συνέλευσιν ταύτην ήτον πληρεξούσιοι της επαρχίας Αγίου Πέτρου ο Α. Κοντάκης και Ματθαίος Πρωτοπαπά>>.

Ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς συμμετείχε μαζί με τον Αγιοπετρίτη προεστό Αναγνώστη Κοντάκη στην Γ’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου. Η ολιγοήμερη αυτή συνέλευση (6 Απριλίου 1826 – 16 Απριλίου 1826) διαλύθηκε την 10^η μέρα, λόγω της πτώσης του Μεσολογγίου. Παρόλη την βραχύχρονη διάρκειά της ψηφίστηκαν: η κατάργηση της κυβέρνησης του Γεωργίου Κουντουριώτη, η σύναψη δανείου με την Ιόνιο πολιτεία, η δημιουργία 13μελούς επιτροπής για την ομαλή διαπραγμάτευση με την Οθωμανική αυτοκρατορία προκειμένου να επιτευχθεί η ανεξαρτησία κ.α. Οι αποφάσεις αυτές, όμως, δεν επικυρώθηκαν αφού η συνέλευση διακόπηκε απότομα. Το όνομα του Ματθαίου Πρωτοπαπά το συναντάμε σε όλα τα πρακτικά των συνεδριάσεων.

Οι δύο αυτοί πληρεξούσιοι (Κοντάκης και Πρωτοπαπάς) συμμετείχαν και στην Γ’ Εθνοσυνέλευση της Ερμιόνης (18 Ιανουαρίου 1827 – 17 Μαρτίου 1827). Η εθνοσυνέλευση αυτή ήταν η συνέχεια της εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου. Και αυτή όμως διακόπηκε, καθώς τα μέλη της αποφάσισαν να συγκαλέσουν εκ νέου συνέλευση, αλλά αυτή τη φορά στην Τροιζήνα (Γ’ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας, 19 Μαρτίου – 5 Μαΐου 1827). Στην εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας, όμως, δεν αναφέρονται ο Κοντάκης και ο Πρωτοπαπάς.

Η Τροιζήνα Αττικής. Εδώ πραγματοποιήθηκε η Γ΄Εθνοσυνέλευση, ως συνέχεια αυτής της Ερμιόνης.

Μετά την κήρυξη της ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους με το πρωτόκολλο του Λονδίνου (3 Φεβρουαρίου 1830), οι 3 μεγάλες δυνάμεις (Αγγλία – Γαλλία – Ρωσία) πρότειναν τον πρίγκιπα Λεοπόλδο της Σαξονίας – Κόμπουργκ & Γκότα (3) (μετέπειτα βασιλιά του Βελγίου) ως μονάρχη του νεοσύστατου κράτους. Αμέσως όλες οι επαρχίες του Ελληνικού κράτους έσπευσαν να μεταδώσουν τα μηνύματά τους. Την 1^η Ιουνίου 1830, 49 προκριτοδημογέροντες των χωριών της επαρχίας Αγίου Πέτρου στέλνουν επιστολή προς τον νέο βασιλιά. Με την επιστολή αυτή χαιρετίζουν με ενθουσιασμό την απόφαση των Μεγάλων δυνάμεων και μεταδίδουν τα συγχαρητήρια και τις θερμότερες ευχές τους προς τον νέο μονάρχη. Από τον Άγιο Ιωάννη υπογράφουν οι εξής προκριτοδημογέροντες: Ματθαίος Πρωτοπαπάς, Ιωάννης Ζαφειρόπουλος, Ευθύμιος Νικολάου, Δημήτριος Σαρηγιάννης και Δημήτριος Πάσχος. Την επιστολή επικυρώνουν την 7^η Ιουνίου 1830 οι δημογέροντες Αναγνώστης Μανωλάκης και Ευθύμιος Νικολάου.

Ο πρίγκηπας Λεοπόλδος της Σαξωνίας – Κόμπουργκ & Γκότα (1790 – 1865). Με το πρωτόκολλο του Λονδίνου οριζόταν ως μονάρχης της ανεξάρτητης Ελλάδας.

Από φύλλο της εφημερίδας της κυβέρνησης βλέπουμε τον Ματθαίο Πρωτοπαπά να υπογράφει σε αναφορά της Επαρχίας Αγίου Πέτρου προς την κυβέρνηση το 1831. Πιο συγκεκριμένα, 10 προκριτοδημογέροντες της επαρχίας μέσα από αυτή την αναφορά εκφράζουν την λύπη τους και την δυστυχία τους για την δολοφονία του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Στο έγγραφο αυτό εξαίρουν το ήθος και τις ικανότητες του Καποδίστρια και συμβουλεύουν την κυβέρνηση να προβεί σε δημοψήφισμα <<δια να διασώσει, όσον το δυνατόν, εις το έθνος ότι εχαίρετο αγαθά επί των ευεργετικών ημερών της Λ.Ε. του αοιδίμου κυβερνήτου…>>. Τέλος, ζητούν από την κυβέρνηση να διαβιβάσουν αντίγραφο της αναφοράς του στις μεγάλες δυνάμεις, προκειμένου αυτές να βοηθήσουν το ακέφαλο ελληνικό κράτος. Η αναφορά γράφτηκε στο Άστρος και φέρει ημερομηνία 7 Οκτωβρίου 1831. Υπογράφουν οι εξής προκριτοδημογέροντες της επαρχίας: Ματθαίος Πρωτοπαπάς, Κωνσταντίνος Τροχάνης, Κυριάκος Τσέγγος, Ιωάννης Παπανικολάου, Απόστολος Κομνηνός, Μιχαήλ Διγενής, Ευθύμιος Νικολάου, Αναγνώστης Κούτσελας, Χρήστος Χαλούλος και Γεώργιος Πρωτοπαπάς. Το έγγραφο επικυρώνουν την 14^η Οκτωβρίου 1831 οι δημογέροντες Ιωάννης Ζαφειρόπουλος και Αντώνιος Καραγιαννόπουλος.

Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια μπροστά στον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο (27/9/1831). Με αφορμή αυτό το γεγονός, οι 10 προκριτοδημογέροντες της επαρχίας Αγίου Πέτρου έστειλαν επιστολή στην κυβέρνηση λίγες μέρες αργότερα.

Ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς υπήρξε συνδρομητής του βιβλίου <<Ιερά ανθολογία περί σεπτών και θείων Επτά μυστηρίων της εκκλησίας>>, το οποίο εκδόθηκε το 1833. Εκείνη την εποχή ο αριθμός των αντίτυπων ενός βιβλίου ήταν περιορισμένος και απευθυνόταν σε ορισμένους συνδρομητές. Έτσι, στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου αναγράφονταν τα ονόματα των συνδρομητών ανά χωριά ή πόλεις και τον αριθμό των αντίτυπων που έπαιρναν. Στο συγκεκριμένο βιβλίο αναγράφονται οι εξής συνδρομητές από τον Άγιο Ιωάννη (παραθέτουμε τα ονόματα έτσι όπως αναγράφονται):

Οι εκ του Αγίου Ιωάννου	Αριθμός βιβλίων
Ο πανοσιώτατος αρχιμανδρίτης κ. Γεώργιος  ιερομόναχος Μαρούδης και τοποτηρητής Αγίου Πέτρου	1
Ο αιδεσιμότατος Χριστόδουλος ιερεύς Ματθαίος	1
Ο αιδεσιμότατος Παύλος ιερεύς	1
Ο ευγενέστατος κύριος Ματθαίος Πρωτοπαπά	3
Οι κύριοι: Κυριάκος Ιωαννίδης	1
Ιωάννης παπά Αντωνίου	1
Αποστόλης Κομνηνός	1
Δημήτριος Σαρής	1
Δημήτριος Πάσχος	1
Ιωάννης Σαριγιάννης	1
Δημήτριος Στρατηγόπουλος Τσιρίτης	1

 

Τα μετεπαναστατικά χρόνια, ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς διορίστηκε ειρηνοδίκης στο Ειρηνοδικείο Κυνουρίας (μετέπειτα Άστρους) το οποίο ιδρύθηκε το 1835. Ο Ματθαίος ήταν ο πρώτος ειρηνοδίκης της περιοχής. Από φύλλο της εφημερίδας της κυβέρνησης διαβάζουμε: <<Δια της από 10 Ιουνίου (1835) Βασιλ. Αποφάσεως ο κ. Π. Μαμμακίδης διωρίσθη ειρηνοδίκης Άστρους αντί του Μ. Πρωτοπαπά παραιτηθέντος>>. Το ειρηνοδικείο Άστρους είχε θερινή έδρα τον Άγιο Ιωάννη και χειμερινή το Άστρος. Σήμερα διατηρείται μόνο στο Παράλιο Άστρος.

Το 1837 συναντάμε τον Ματθαίο Πρωτοπαπά ως συνδρομητή του βιβλίου <<Λεξικόν των αρχαίων κυρίων ονομάτων της Μυθολογίας, Ιστορίας και Γεωγραφίας>>. Οι συνδρομητές από τον Άγιο Ιωάννη είναι οι εξής (παραθέτουμε τα ονόματα έτσι όπως αναγράφονται):

Εν Αγίω Ιωάννη	Αριθμός βιβλίων
Ο κύριος Ιερεμίας ιεροδιάκονος	1
Ο κυρ. Ματθαίος Πρωτοπαπά	1
Ο κυρ. Κωνσταντίνος Κοράλλης	1
Ο κυρ. Ιωάννης Σαρηγιάννης	1
Ο κυρ. Ιωάννης Γ. Πόκου Σερραίος Ο κυρ. Γεώργιος Αλεξάνδρου	1 1
Ο κυρ. Ιωάννης Γ. Παπακυριακού	1
Ο κυρ. Βασίλειος Παπαντωνίου	1

 

Ο Πρωτοπαπάς συμμετείχε ως πληρεξούσιος της επαρχίας Αγίου Πέτρου στην <<Της Γ΄ Σεπτεμβρίου εν Αθήναις Εθνική των Ελλήνων Συνέλευσις>> (3 Νοεμβρίου 1843 – 18 Μαρτίου 1844). Η συνέλευση αυτή συγκλήθηκε με αφορμή το επαναστατικό κίνημα της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843 εναντίον του βασιλιά Όθωνα. Ψηφίστηκε το σύνταγμα του 1844 και ο εκλογικός νόμος με τον οποίο έγιναν οι εκλογές του 1844.

Πίνακας της Επανάστασης της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843 εναντίον του Βασιλιά Όθωνα με σκοπό την παραχώρηση συντάγματος. Απεικονίζονται οι κινηματίες – μεταξύ των οποίων ο έφιππος Δημήτριος Καλλέργης – και ο Βασιλιάς Όθων στο παράθυρο των ανακτόρων. Με αφορμή το κίνημα αυτό συνεκλήθη η συνέλευση του 1843.

Στη συνέχεια, ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς εξελέγη βουλευτής της Επαρχίας Αγίου Πέτρου στις εκλογές της 7^ης Σεπτεμβρίου 1844. Με αυτό τον τρόπο έγινε ο πρώτος Αγιαννίτης βουλευτής. Στην θέση αυτή παρέμεινε έως τις 14 Απριλίου 1847. Το όνομά του αναγράφεται σε πολλές συνεδριάσεις της Βουλής εκείνη την βουλευτική περίοδο. Πρωθυπουργός αναδείχτηκε ο Ιωάννης Κωλέττης.

Στις εκλογές που διεξήχθησαν στο διάστημα 26 Μαρτίου – 2 Απριλίου 1845, ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς εμφανίζεται ως εκλογέας (δηλαδή ψηφοφόρος) του Δήμου Θυρέας της Επαρχίας Κυνουρίας. Μάλιστα, μετά από αυτές τις εκλογές αναδείχτηκε και πρόεδρος των 40 εκλογέων της Επαρχίας Κυνουρίας. Οι εκλογείς από τον Άγιο Ιωάννη ήταν:

• Ματθαίος Πρωτοπαπάς, 52 ετών, κτηματίας
• Κωνσταντίνος Τροχάνης, 43 ετών, κτηματίας
• Ιωάννης Π. Πέρρος, 43 ετών, κτηματίας
• Ιωάννης Γ. Σαριωάννης, 33 ετών, υπάλληλος

Στο υπ’ αριθμόν 27 παράρτημα της εφημερίδας της κυβέρνησης, την 1^η Νοεμβρίου 1845 εμφανίζονται τα ονόματα των ενόρκων (δηλαδή αυτών που μπορούν να συμμετέχουν στα δικαστήρια ως λαϊκοί δικαστές) του Δήμου Θυρέας της Επαρχίας Κυνουρίας. Μέσα σε αυτά συναντάμε και το όνομα του Ματθαίου Πρωτοπαπά, ο οποίος εκείνη την περίοδο είχε πολύ μεγάλη δύναμη αφού – μεταξύ άλλων – είχε εκλεγεί και βουλευτής.

Στις εκλογές του Ιουνίου του 1847 ο Ματθαίος επανεξελέγη βουλευτής Κυνουρίας. Η θητεία του διήρκεσε από τις 28 Ιουλίου 1847 έως τις 27 Ιουλίου 1850. Στις εκλογές του 1847 εξελέγησαν από την επαρχία Κυνουρίας και οι: Ιωάννης Ζαφειρόπουλος από τον Άγιο Ιωάννη και Εμμανουήλ Χ. Τσούχλος από το Λεωνίδιο. Πρωθυπουργός αναδείχτηκε εκ νέου ο Ιωάννης Κωλέττης.

Ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς αναφέρεται στον κατάλογο των ενόρκων του 1849, που κατατέθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 1848. Στον συγκεκριμένο κατάλογο, που βρίσκουμε σε παράρτημα της εφημερίδας της Βουλής, αναφέρεται το όνομα, η ηλικία, ο τόπος κατοικίας, το επάγγελμα και το ετήσιο εισόδημα των ενόρκων. Ο Πρωτοπαπάς εμφανίζεται ως 50 ετών, κάτοικος Αγίου Ιωάννη, βουλευτής και με ετήσιο εισόδημα 3200 δραχμές. Στον κατάλογο αυτό εμφανίζονται και πολλοί άλλοι Αγιαννίτες.

Μετά το 1850, οπότε και λήγει η βουλευτική θητεία του αρχίζει να ασχολείται με τα δημοτικά του τόπου του. Στις δημαρχιακές εκλογές του 1851 εκλέγεται Δήμαρχος Θυρέας. Ήταν ο τρίτος κατά σειρά δήμαρχος και διαδέχτηκε τον ειρηνοδίκη Ιωάννη Γ. Σαριωάννη (Σαρηγιάννη). Από φύλλο της εφημερίδας της κυβέρνησης διαβάζουμε: <<Δι’ ομοίου της αυτής χρονολογίας (6 Αυγούστου 1851) διωρίσθησαν δήμαρχος μεν του δήμου Θυρέας της επαρχίας Κυνουρίας ο Κ. Ματθαίος Πρωτοπαπάς, δημαρχιακοί δε πάρεδροι οι Κ. Κ. Γεώργιος Μ. Πουλής, Ιωάννης Παπαντωνίου και Δημήτριος Κοράλλης>>. Με την ανάληψη της θητείας του απέστειλε έγγραφα τα οποία καθόριζαν εκ νέου τα όρια του τότε Δήμου Θυρέας στο Υπουργείο των Εκκλησιαστικών τα έτη 1851 (1 έγγραφο) και 1853 (2 έγγραφα). Τα όρια του Δήμου δεν είχαν αλλάξει από το 1836 και ο Πρωτοπαπάς αντέγραψε παλαιότερες αναφορές περί συνόρων, που είχαν γραφτεί το 1840 από τον τότε δήμαρχο Ιωάννη Ζαφειρόπουλο. Το πρώτο αντιγράφτηκε στις 15 Ιουνίου 1851 και ανέφερε τα χωριά και τις μονές του Δήμου Θυρέας. Το δεύτερο αντιγράφτηκε στις 18 Αυγούστου 1853 <<…δια χειρός του δημότου μας Ιωάννου Πάσχου>> και καθόριζε με λεπτομέρειες τα όρια του Δήμου Θυρέας με τα καλύβια των Δολιανών. Το τρίτο αντιγράφτηκε επίσης στις 18 Αυγούστου 1853 <<…δια χειρός του αποβιώσαντος συμπολίτου μας Ευθυμίου Νικολάου>> καθορίζει με ακρίβεια τα όρια του Δήμου Θυρέας. Η θητεία του διήρκεσε μέχρι το 1857 ή 1858 και τον διαδέχτηκε ο Γεώργιος Μ. Πουλής (Ζαφείρης).

Η υπογραφή του Ματθαίου Πρωτοπαπά (με καλλιγραφικά γράμματα) και η σφραγίδα του Δήμου Θυρέας στους εκλογικούς καταλόγους το 1854 (πηγή Γ.Α.Κ. – Αρχειομνήμων).

Μετά το 1857/8 ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς δεν ξανασχολήθηκε με τα κοινά. Η ημερομηνία θανάτου του μας είναι άγνωστη, όπως και τα ονόματα της συζύγου και των παιδιών του. Πιθανόν ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς του Νικολάου (γεν. 1848), τον οποίο συναντάμε στους εκλογικούς καταλόγους του 1871 και 1881 ως ιατρό, να ήταν εγγονός του.

Το όνομα του Ματθαίου Πρωτοπαπά παραμένει μέχρι και σήμερα άγνωστο στην περιοχή μας. Καταφέραμε όμως και συγκεντρώσαμε πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία προκειμένου να δημιουργήσουμε μια κατατοπιστική βιογραφία. Το έργο του αγνοημένου Ματθαίου Πρωτοπαπά είναι αξιομνημόνευτο και πολύ σημαντικό για την περιοχή μας, γι’ αυτό πρέπει η τοπική κοινωνία να αποδώσει έναν φόρο τιμής σε αυτόν τον έμπειρο πολιτικό.

Σημειώσεις

• Σύμφωνα με τον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Θυρέας το 1845, ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς ήταν 52 ετών, είχε δηλαδή γεννηθεί το 1793. Στον εκλογικό κατάλογο του 1854 εμφανίζεται 56 ετών, γεννηθείς δηλαδή το 1798. Στον κατάλογο ενόρκων του Δήμου Θυρέας το 1848 εμφανίζεται 50 ετών, δηλαδή γεννηθείς το 1798.
• Τον διαχωρισμό της επαρχίας Αγίου Πέτρου – Πραστού πέτυχαν το 1822 με ενέργειές τους οι προεστοί Αναγνώστης Κοντάκης και Πάνος Σαρηγιάννης. Κύριος λόγος ήταν οι έριδες μεταξύ των κατοίκων αυτών των περιοχών. Στην παρούσα φάση όμως, η κυβέρνηση ζητά να ξαναενωθούν. Κατά την Β΄ Τουρκοκρατία (1715 – 1821) οι επαρχίες ήταν ξεχωριστές, όμως ενώθηκαν σε μία το 1819.
• Ο πρίγκιπας Λεοπόλδος δεν αποδέχτηκε το αίτημα των μεγάλων δυνάμεων και έτσι επιλέχτηκε ο νεαρός πρίγκιπας Όθων της Βαυαρίας, ο οποίος έφτασε στην Ελλάδα το

Πηγές

• Νικολάου Ι. Φλούδα – Θυρεατικά, τόμοι Α’, Β’, Γ’, Αθήνα 1981/2/3 (λίγα στοιχεία)
• Αρχεία Εθνικής Παλιγγενεσίας
• Γ.Α.Κ. – υπηρεσία <<Αρχειομνήμων>>
• Αποσπάσματα από την Εφημερίδα της Κυβέρνησης
• Υπηρεσία gr
• gr
• Αναγνώστη Κονδάκη Απομνημονεύματα (σελ. 74), εκδόσεις Βεργίνα, Αθήνα 2009
• Μητρώο Βουλευτών, Γερουσιαστών, Πληρεξούσιων (1922 – 1935)

Σύνταξη: Ιωάννης Δ. Κουρμπέλης

Επιμέλεια-Παρουσίασης:Φώτης Τζιβελόπουλος